نکات محتوایی
1- چرا این باب به عنوان باب چهارم آمد؟ اولا همان ماضی مفاعله (فاعل) است که یک تاء بر سر آن آمده و مطاوعه همان باب هم هست؛ ثانیا اگر به همراه باب تفعل، قبل از بابهای افتعال و انفعال بیاید، 5 باب دارای همزه وصل پشت سر هم قرار می گیرد.
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
2- در قاعده ب، رمز جسد زشت توضیح داده شود
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
3- در همان قاعده، آدرس حرکت همزه وصل در شرح شافیه ج2 ص260 و 265
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
4- یک علامت ساده برای شناسایی کلماتی که مورد این قاعده هستند: حرف مشدّد بعد از همزه یا حروف مضارعه (یا میم؛ برای اسماء مشتق) و قبل از الف
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
5- در مورد وزن ادّارک، مقایسه شود با آنچه در بحث وزن کلمات مشدد در درس مضاعف گفته شده
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
6- در صرف صیغ، از آنجا که باب تفاعل، اغلب به صورت لازم است، برای هر فعل لازم، حرف جر مناسبی ذکر شده است. در درسهای بعدی نیز نسبت به افعال لازم چنین عمل شده است
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
7- معنای مشهور باب تفاعل، اکثریت مطلق استعمالات افعال را در این باب به خود اختصاص داده است و در باب افتعال هم وقتی می گویند به معنای تفاعل می آید یعنی مشارکت نظیر این باب.
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
8- در مشارکت دو باب تفاعل و افتعال، می تواند دوطرفه نباشد بلکه چندطرفه باشد مثل تجاور/ اجتور القوم.
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
9- تحقیق جناب اقای شهریاری در بحث معنای مطاوعه قابل ارایه است. برای مشاهده این فایل را مشاهده نمایید.
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
10- در معنای مطاوعه، به تصریح حاشیه صبان ج2 ص136 دو فعل مطاوِع و مطاوَع باید از یک ریشه باشند
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
11- در مثال علا الله و تعالی الله، زمان نداشتن این فعل به جهت انتساب به خداوند قابل طرح است. مراجعه شود به پوشه زمان در افعال.
باسمه تعالی
با عرض سلام و تشکر،
برای قاعده دو می توان مثلا از رمز تَجَسَّدَ شَذٌ استفاده کرد که هم عبارتی عربی است و هم به لحاظ معنایی شاید متناسب تر با این قاعده باشد.
سلام. در کتب لغت چگونه می توان فهمید که فعلی مثلا در باب تفاعل مطاوعه فعلی دیگر است؟ بیانی خاصی برای این در لغت وجود دارد؟ درنوشته آقای شهریاری مستندات از کتب نحویون آورده شده است و اشاره ای به این نکته نشده است.
با سلام
به جزوه مرحله سوم لغت(در قفسه کتب سایت) مراجعه نمایید
ممنون. البته این در معجم الوسیط بود. ولی در معاجم متقدمین راهی ندارد؟
در سایر کتب نیز، تعبیر «مطاوع / مطاوعة»، تعبیر رایجی برای اشاره به معنای مطاوعه است.