نکات محتوایی
1- در همع الهوامع ج 3 ص199 و لسان العرب ماده حمر و … گفته شده که باب افعالّ اصل بوده و افعلّ تخفیف آن است
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
2- در مصدر افعیلال، یاء همان الف در ماضی بوده که به علت وقوع بعد از کسره، قلب به یاء شده
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
3- مثال برای کلمه غیر عیب و رنگ: المستقصی ص355 و 356 و 367 و368 آمده؛ البته برخی مثالها قابل مناقشه و ارجاع به لون است
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
4- معنای ثلاثی مجرد در بسیاری از مثالهای این دو باب هست که در کتب اصلی لغت اشاره ای به مبالغه در آنها نشده
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
5- در المنجد و الوسیط در توضیح برخی افعال باب افعیلال مثل ازهارّ و احمارّ، از تعبیر شیءً فشی‌ءً استفاده شده که دلالت بر تدریج دارد؛ اما این مطلب در کتب لغت و صرف دیده نشد. البته در کتاب المعجم المفصل فی علم الصرف، ذیل مدخل مبالغه، این دو باب را از ابواب دارای معنای مبالغه دانسته است
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
6- منبع مراجعه جهت هم اندیشی اول، دو کتاب تاج العروس و شمس العلوم از کتب لغت + کتب صرفی مثل شرح تسهیل ناظرالجیش ج8 ص3766 است. روند جریان قواعد در این کلمه، شاهد خوبی بر تقدم قواعد اعلال بر قواعد ادغام است. در این زمینه به تحقیق لغوی «ارعوی» در این نوشته رجوع نمایید.
جهت آشنایی با روند دقیق قواعد اعلال در این کلمه، می توان به پژوهش سوال محور استاد مدرسی با موضوع «تعمیقی بر قواعد اعلال لفیف مقرون» نیز از اینجا رجوع کرد.
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
7- برای پاسخ به سوال اول به پاورقی های مذکور در درس قواعد مشترک اعلال(پاورقی4) و درس مفاعله ذیل فعل حاجّ و همچنین مطالعه و تحقیق بحث التقای ساکنین مراجعه شود.
با سلام و خسته نباشید ببخشید لینک تلگرامی یا ایتا نداریم بتونیم از اول جلسات رو ببینیم آخه من تازه عضو شدم تو صرف مشکل دارم می خونم بیشتر بخونم
سلام بر شما
از قسمت صوت های تدریس می توانید صوت های موجود را ملاحظه نمایید. برای مشاهده اینجا کلیک نمایید.
سلام. چرا لال الفعل صیغه ششم مضارع این باب کسره می گیرد؟ مثلا می گوییم یَحمارِرن و نمی گوییم یحمارُرن
سلام علیکم و رحمة الله
تشکر از مشارکت و طرح سوالتان
شاید ساده ترین جواب این باشد که استعمال عرب چنین است و ما تابع استعمال عرب هستیم.
اما پاسخ دقیق آن این است که مجموع ابواب ثلاثی مزید(چه مشهور و چه غیر مشهور) از سه آهنگ خارج نیست:
یا وزن هایی شبیه فَعلَلَ یُفَعلِلُ هستند: باب هایی همچون افعال، تفعیل، مفاعله، برخی ابواب غیر مشهور مانند فوعلة و فعللة و همچنین رباعی مجرد از این دسته اند.
یا وزن هایی شبیه تَفَعلَلَ یَتَفَعلَلُ هستند: باب هایی همچون تفعّل، تفاعل، برخی ابواب غیر مشهور مانند تفعللة، تفیعُل و … از این دسته اند
و یا وزن هایی شبیه افعَلَلَ یَفعَلِلُ هستند: باب هایی همجون افتعال، انفعال، استفعال، افعلال و … نیز از این دسته اند
بر این اساس، لام الفعل در باب افعیلال نیز که از نظر آهنگی، شبیه مورد سوم است، مکسور می آید.
سلام علیکم خدا قوت
کدامیک از لام های باب افعلال لام اصلی است؟
سلام علیکم. ابن حاجب بر این نظر است که حرف دوم، حرف زائد است. در مقابل، خلیل بر این نظر است که اولی حرف زائد است. سیبویه نیز هر دو وجه را اختیار کرده است.
مرحوم رضی فرموده است: صحیح این است که در کلماتی که هدف از تکرار، الحاق است، حرف دوم زائد است و اگر چنین نباشد «أحدهما لا علی التعیین» حرف زائد است. (ر.ک. شرح الرضی علی شافیه، ج2، ص365 و 366)