نکات محتوایی
1- نام دیگر مبحث نسبت در ادبیات کهن، اضافه بوده است: المستقصی ص853
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
2- درباره بند ب قاعده 3، مطلب مذکور در پاورقی صرف ساده دیده شود. هرچند ظاهرا مطلب درستی نیست. زیرا در شرح شافیه کمال ص143 و حاشیه صبان ج4 ص236 تصریح به خطا بودن مصطفوی کرده اند.
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
3- درباره اوزان فعیل و فعیله (قاعده 6)، مطلب موردنظر کتاب در علوم العربیه ص406 و نحو وافی ج4 ص671-674
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
4- درباره نکته پایانی درس، اختلافی هست بین مرحوم رضی در شرح شافیه ج2 ص84 و 85 با امثال ابن هشام در اوضح المسالک (که متنش در آخر درس آمده). توضیح آنکه وزن فعّال در حرفه ها اگر فعل نداشته باشد مثل حدّاد، حتماً صیغه نسبت است؛ اما آنها که ریشه فعلی دارند مثل نجّار آیا اسم مبالغه هستند یا صیغه نسبت؟ مرحوم رضی اینها را مبالغه گرفته ولی ابن هشام، منسوب دانسته
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
5- از اوزان یادشده در آخر درس، اولی بسیار پرکاربردتر است و در عربی جدید، صیغه فعّال را قیاسا برای منسوب به کار می برند نحو وافی ج4 ص684
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
6- وزن فعِل را سیبویه و نحو وافی و … ذکر نکرده اند و ظاهرا نادر است؛ لذا در کتاب هم حذف شد.
🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸🔸 🔸
7- درباره سؤال هم اندیشی، اختلاف نظر است. ر.ک: شرح اشمونی ج4 ص265 – شرح تسهیل ناظرالجیش ج9 ص4736. به نظر می رسد که مفرد اسم جمعی جنس، منسوب نیست بلکه یک فرد از آن جنس است
سلام عليکم
ببخشید چرا در مورد روش ساخت منسوب در مرکب ها مطلبی نیامده است؟
سلام علیکم و رحمة الله
با توجه به اینکه نسبت در مرکبات تابع هیچ قاعده ای نیست و گاهی به صدر و گاهی به عجز و گاهی به کل مرکب نسبت صورت می گیرد، بر این اساس در کتاب مورد اشاره قرار نگرفت
سلام عليكم
در کلماتی همچون (عَلِيّ و ماضِي) ، هنگام منسوب شدن ، چرا لام در علی و ضاد در ماضی مفتوح میشوند؟
لام در علی مکسور هست ، اما هنگام منسوب شدن مفتوح میشود
و کذلک ضاد در ماضی
سلام علیکم
با تشکر از پرسش شما
در پاورقی2 صفحه 324 کتاب دانش صرف هم آمده است که علت تبدیل شدن کسره به فتحه، عدم تناسب کسره و واو است.